15 Nisan 2014 Salı

Stilo Deniz Feneri




                                                                          



Alanya - Stilo deniz feneri arası 3.367 km. Rozewie deniz fenerinden sonra 213 no'lu yolu takip ettiniz ve  1 saatlik yolculuğun ardından (53 km) Wejherowo ilçesi topraklarında bulunan Sasino köyünü geçerek Stilo burnuna adını veren eski adıyla Stilo şimdiki adıyla küçük Osetnik yerleşkesine geldiniz. Hala Pomeranya Voyvodalığı topraklarındasınız ve kar yağışı vefalı bir dost gibi sizi takip etmekte.




Hatırlatayım, Pomeranya Slav dillerinde "po more" yani "denizdeki ülke ya da topraklar" anlamına gelir ki önce 1772'de Prusya krallığı, ardından 1871'de Alman İmparatorluğuna dahil olan bölge, 1919 Versay Barışı ile pek bir sevdiğimiz Polonya Cumhuriyetine iade edilmiştir. Şu anda 54°47'12" N 17°44'02" E koordinatlarındasınız ve Lehistan kıyılarında başı ağaçlarla derde girmeyen ender deniz fenerlerinden, meşakkatli yolu, sıradışı mimarisi ve rengi ile Stilo deniz fenerine ve de bana bakmaktasınız.





19. yüzyılın ikinci yarısında Avrupaya hakim karmaşık siyasi yapının sonucu olarak pek çok ülke bir taraftan savaş gemisi filolarını güçlendirmek diğer taraftan hızla gelişen endüstri ve ticaret nedeniyle ticari filolarını geliştirmek için yelkenli ve buharlı gemi inşaasına girişmişlerdi. Bu gelişmeye paralel olarak seyir güvenliği sorunu baş gösterince deniz feneri inşaası zorunluluk haline geldi. 1870 -71 savaşlarında Prusya'ya yenilen Fransanın ödemek zorunda kaldığı 5 milyar altın frank, hem Prusya ekonomisini düzeltmiş hem de fener inşaası için gerekli finansmanın sağlanmasına katkıda bulunmuştu. 1871 -1914 yılları arasında baltık kıyılarında inşaa edilen fenerleden birisi de stilo deniz feneridir. 1901 yılında yapımı karalaştırılan Fener sis düdüğü ile birlikte inşaa edilmiş olup Rozewie ( Rixhöft ) ve Czołpino ( Scholpin ) Fenerlerinin tam ortasında yer alan Stilo mezrası yakınlarında kıyıdan yaklaşık 1 km geride ve deniz seviyesinden 40 m yukarıda yer alan kumul bir tepe üzerine inşaa edilmiştir.





Prusyalı Mühendis Walter Körte tarafından ilk dizaynı yapılan ve bazı plan tadilatlarıyla değişikliğe uğrayan Fenerin 1904 yılında başlayan inşaatı 1906 yılında bitmiş ve 10.000 Mark'ı optik malzemeler için olmak üzere 80.000 Mark'a malolmuştur.





33,40 m yüksekliğindeki 10 katlı ve 122 merdivenli metal kule, Onaltıgen olup temelde 7.3 m çapında 5 basamakla çıkılan granit bir kaideye basar ancak konik yapısı nedeniyle bu genişlik Fener odasının hemen altında 3.9 metreye düşer. Fener kulesi, konik yapıyı oluşturabilmek için genel fener inşaa malzemelerinden farklı olarak her biri 95 cm yüksekliğinde ancak alt ve üstlerinin genişliği farklı, 1.5 cm kalınlığında çelik döküm levhalardan inşaa edilmiştir. Almanya'da, Isselburg döküm atelyelerinde üretilen bu yamuk formlu ve birbirine vidalarla tutturulan plakaların arasında, yağmur suyuna karşı izalasyon sağlamak için, kurşun kullanılmıştır. Kulenin merkezinde merdivenlerin tutturulduğu çelik bir merkezi sütun yer alır.
Oldukça karaktersitik bir renge sahip fener, aşağıdan yukarıya 1/3 Siyah, 1/3 Beyaz ve 1/3 Kırmızı olarak boyanmıştır. Fener odası ve Alt Galeri yine beyaz olarak boyanmıştır.




1906 yılında hizmete girdiğinde sahip olduğu 2500 mm odak uzaklığına ve gaz lambasından elde edilen ışık kaynağına sahip katadioptrik sistem frensel lens, 1930 tadilatıyla ışık kaynağı olarak 1000 watt lık lamba kullanmaya başlamış, 1975 yılında ise Frensel lens yerini günümüzde hala kullanılan ve ışık kaynağını 3 panel üzerine yerleştirilmiş toplam 24 halojen lambadan sağlayan yeni grup çakarlı sisteme bırakmıştır.






Her iki dünya savaşından da önemli bir hasar almadan çıkmayı başaran 75 m odak yüksekliğine sahip  bu özel kıyı fenerinin ışık karakteristiği grup çakarlı Fl(3)W 12 ve açılımı  [0.1+(3.0) + 0.1+ (3.0) + 0.1 + (5.7) = 12] şeklinde olup görünme mesafesi 23,5 Deniz Mili yani yaklaşık 43,5 km'dir.

 





Fenere ait Uluslararası kod ve numaralar; ARLHS (Amateur Radio Lighthouse Society) kodu POL-017,  Admiralty Kodu (Deniz Fenerleri ve Sis İşaretçileri Listesi /Admiralty List of Lights and Fog Signals) C-2954 ve NGA kodu ise 6632 olarak bilinir.





Çam ormanlarından 1 km tırmanmayı göze alan sen ölümlü için vaadettikleri, peşinden sürüklediğin güzelle mukayese götürmez ise de,  bu karlı yolun sonunda gözümüzün gördüğü en güzel fenerlerden biri gizli. Yani, aşkın sihirli şarkısı yüzlerce dildedir, Polonya neş'esiyle bu öğle bu yoldadır :)



Dünyanın Ucundaki Fener

Aslında tüm hikaye, Arjantin Patagonyasının güneyinde, Tierra del Fuego yani "Ateş Toprakları" bölgesindeki Isla de los Estados...