Krynica Morska Deniz Feneri

Alanya - Krynica Morska deniz feneri arası 3.458 km. Şubat ayazında, tarihsel hafızanızı yoklayınca elde kalan Bismarck, Freie Stadt Danzig, Königsberg (şimdi Kaliningrad) Kuşatması, Gdanks Tersanesi, Lech Wałęsa, Dayanışma sesleri arasında eski Prusya topraklarındasınız.  Koromuz ilk olarak Pomeranya yöresinden alınan bir Vistül Lagünü Halk türküsü seslendirsin, opus 46 efendim.
 Wisło moją, Wisło szara
(Vistül'üm, Gri Vistül)
Gdzie tak cicho płyniesz?  
(Böyle sessizce nereye akıyorsun)
Skąd swe wody nazbierałaś 
(Suların nereden geldi)
Mów, nim w morzu, zginiesz 
(Söyle bana, kaybolup gitmeden denizde)
 Vistül'ün suları nereden gelir, nereye akar bilinmez ama sizi buralara getiren iki makul sebebiniz var. İklim bu mevsim hiç olmadığı kadar yumuşak, Baltık ufku gönlünüzün kızılına boyanmış. Bizi çağıran Fener için Kaliningrad sınırına gitme zamanı.

  

Lehistan diyarında, 1999 idari reformundan beri Pomeranya Voyvodalığının Kaşubya bölgesinde yer alan ve Lehçe Trójmiasto yani üçlü şehirlerin en güzeli, Gdynia'dan hareketle Sopot, ardından Solidarność yurdu Gdansk 'ı geçip önce 7 ardından 501 no'lu yolu müteakiben Polonyanın bir diğer Rivierası, Vistül Kıyı Dilinin en ucunda yer alan muhteşem plajlı Krynica Morska'ya geldiniz. Şu anda 54° 22′ 57″ N, 19° 26′ 40″ E koordinatlarındasınız ve 1945 yılında geri çekilen Alman askerleri tarafından havaya uçurularak yıkılan eski fenerin yerine 1951 yılında yeniden inşaa edilen Krynica Morska Deniz Fenerine bakıyorsunuz.

 

Önce biraz tarih bilgimizi tazeleyelim. Dönem 1890'lı yıllar ve Doğu Prusya topraklarındasınız. Gururlu ama küçük Prensliklerden oluşan gevşek Alman Konfederasyonunun İmparatorluğa dönüştürülmesi mesaisini tamamlamış Otto von Bismarck emekli ve artık sahnede Wilhelm II var. 13. yy. da Töton Şövalyeleri tarafından ele geçirildikten 1945 yılına kadar geçen sürede biteviye bir Leh - Germen kavgasının geçtiği bu topraklarda, Baltık kıyısında yer alan Vistül Lagünün ağzı nehrin getirdiği alüvyonlarla dolmuş ve ince bir Kıyı Dili kumulu oluşmuş. Baltık kıyılarında ticaret ve buna bağlı gemi trafiğinin artması bölgede yer alan iki önemli liman olan Gdansk ve Elblag'a ulaşımın güvenli hale getirilmesi zorunluluğunu doğurmuş. Prusya Denizcilik İdaresi kararıyla eski adı Kahlberg olan ve 1840'lı yıllardan itibaren bir sayfiye yeri haline gelen küçük Łysica (1958 den sonra Krynica Morska) köyünün 30 m yüksekliğindeki kumluk tepesine bir deniz feneri inşaa edilmesine karar verilmiş ve gecikmeksizin 1894 yılı baharında inşaata başlanmış. İmparator II. Wilhelm ve Bayındırlık bakanı, temel atma törenine davet edilmiş ancak bilinmeyen bir nedenle katılmamışlardır.

Yukarıda resmi görülen ve Elblag kentinden gelen Mütaahit Edward Stach tarafından yapılan ilk fener binasının yüksek kare kaidesi ve kemerli süslemelerle dekore edilmiş sekizgen kornişi granitten olup taşlar Dresden'den getirilmiş, 19 m yükseklikteki fener Kulesinin ve Hizmet binasının tuğlası Gdansk yakınlarındaki ünlü Matarnia tuğlalarından, Saat mekanizmaları ve optik cihazlar ise Berlin'den, Pitch & Co firmasından temin edilmiştir. Fenerin 3. sınıf fresnel lensi (1.576 m yükseklik ve 500 mm odak uzaklığı) Gdansk'ta monte edilmiştir.  Deniz seviyesinden 48 m yükselikteki fenerin FI.W. 6.0 sn olan karakterinin açılımı 0.2 + 0.4 olup 2 saniye beyaz ışık, 4 sn karanlık şeklindeydi ve 18 deniz mili mesafeden görülebiliyordu. Işık kaynağı olarak başlangıçta yakıt olarak benzen kullanan Gömlekli Manşon lamba kullanılmış ardından 1926 yılında Pintsch Bamag GmbH tarafından yakıt olarak gaz kullanan yeni tip lambalar ilave edilmiştir.

II. Dünya savaşı sırasında kullanılmaya devam edilen fener, savaşın sonunda geri çekilen Alman güçlerince döşenen mayının patlaması sonucu havaya uçmuş ve içeri girmeye çalışan Rus askerlerine mezar olmuştur. Bu gün bu noktada bir anıt bulunur. 

1945 yılında hayatın normale dönmesiyle birlikte Gdynia Denizcilik İdaresi yeni bir fener inşaa edilmesine karar verdi.  Gdansk Teknik Üniversitesi, İnşaat Mühendisliği Bölümü tarafından sunulan teklifler değerlendirilerek bir konsept oluşturuldu. Yeni fenerin yeri konusunda arazinin de zorlamasıyla her hangi bir tartışma olmadı ve Eski fenerin yerine inşaa edilemesi kararlaştırıldı. Kaide genişiliği 6 m olan kesik koni kulenin tepede genişliği 4.5 m ye düşer. 26.5 m yüksekliğindeki fener kulesi 42 x 35 x 40 cm ebatlarında beton bloklar dikey çubuklarla sabitlenerek inşaa edilmiştir. Fener kulesinin 15 m uzağında inşaa edilen Fener binasına 1956 yılında üçgen bir çatı yapılmıştır ve günüzmüzde de hizmet vermeyi sürdürmektedir.


 

Helozonik merdivenlerle ulaşılan fener odasının deniz seviyesinden yüksekliği 53 m olup içerisinde bir pozisyon değiştiriciyle birlikte ışık kaynağı olarak 1000 W'lık değişken iki adet lamba olun 4. sınıf (0.722 m) silindir bir frensel lens mercek yer alır. Fenerin görünme mesafesi 19.5 deniz mili yani yaklaşık 33.3 km dir. 

Fenerin Işık karakteri Fl.W. (2+1) 12sn şeklindedir ve açılımı 2 s beyaz ışık, 2 s karanlık, 2 s beyaz ışık, 6 s karanlık şeklindedir. Böyle bir karakter, haritalar üzerinde  Fl(2+1) W 12s 53m 19.5 M şelinde gösterilir.

1956 yılında radyo ekipmanları eklen fenerin tepesinde günümüzde bir radar anteni yer alır. Fenerin radyo sinyali mors alfabesinde  "-. ---" (Çizgi, nokta, üç çizgi) şeklindedir.

Fenere ait Uluslararası kod ve numaralar; ARLHS (Amateur Radio Lighthouse Society) kodu POL-013,  Admiralty Kodu (Deniz Fenerleri ve Sis İşaretçileri Listesi /Admiralty List of Lights and Fog Signals) C-3090 ve NGA kodu ise 6996 olarak bilinir.

Burası, çok övündüğünüz şehrinizinkinden bile güzel plajıyla Baltık denizinde bir sakin kıyı. Doğmayan güneşi, kum üzerine yağan karıyla ruh ikliminizde bir hüzünlü bir esinti. Ama, gözlerinizi kapatınca tüm ufkunuzu kızıla boyayan hayal perisi tek teselliniz.  Burası, daha uzağa gitmedikçe, Kuzeyin en kuzey ucu...

" Idąc wzdłuż Bałtyku czujesz ten moment –
Instynkt kieruje wzrok ku horyzoncie, w zadumę…"