Rozewie Deniz Feneri

  

 

Alanya - Rozewie Deniz Feneri arası 3.347 km. Jastarnia'dan yaklaşık 38 km Batı yönünde ilerlediniz ve Władysławowo kavşağından 215 no'lu yola dönerek

 Pomeranya Voyvodalığının Puck İlçesine bağlı, Cermen lisanında  "Großendorf", Kaşubya Lisanında "Wiôlgô Wies" olarak adlandırılan, belediyesi sınırları içinde yer alan Rozewie adlı burnun hemen gerisindeki yükseltiye ayak bastınız. Polonyalı denizciler tarafından "Fakirler Burnu" olarak adlandırılan yöre, uzun süre Polonyanın en kuzey ucu olarak kabul edilmiştir. Eski zamanlarda  Rosenhoupt (ya da Rosehaupt) olarak bilinen burun, Baltık denizinde seyreden gemiler ve balıkçılar için en önemli kerteriz noktalarından biri olagelmiştir.

 

Önce biraz tarih; 1772 yılındaki Polonyanın ilk taksimi ardından Prusya Krallığı topraklarına katılan bölge, tarihsel olarak da Pomeranya olarak bilinir. 1800-1815 yılları arasında Napolyon savaşları olarak adlandırılan garip koalisyonlar döneminde Fransız işgaline uğrayan ve 1871 yılı itibariyle Alman İmparatorluğuna dahil olan Pomeranya, nihayet 1918 Versay Barış Antlaşması maddeleri uyarınca 123 yıl sonra yeniden Polonya topraklarına katıldı. Tüm bu bilgileri aklımızda tuttunuz ve 12,50 Hektarlık özel bir yaban hayatı koruma bölgesinin devasa kayın ağaçları arasında kırmızı-beyaz rengi (fenerin Polonyalı olduğunu vurgulamak için olsa gerek) ve farklı mimarisiyle sizi ve sinirli şoförünüzü çağıran fenerlere yaklaştınız. Şu anda 54 ° 49'54 "N 18 ° 20'20" E koordinatlarındasınız ve büyüyen ağaçlar yüzünden, ki Polonya kıyılarındaki fenerlerin trajikomik ve bir o kadar şık kaderidir, kulesi iki defa yükseltilen bilinen adıyla Rozewie, resmi adıyla Stefan Żeromski deniz fenerine bakmaktasınız.

    

XV. yüzyıl'a ait bir Flaman seyir kaydında Resehoned olarak adlandırılan burunda deniz fenerine ait en eski kayda Puck körfezini gösteren bir İsveç haritası üzerinde rastlanır. Polonyanın 1795 yılındaki üçüncü taksimi sırasında bir süreliğine ışık yakılmadığı ve bunun pek çok kazaya neden olduğu aktarılır. Öyle ki 1807 yılındaki bir fırtına sırasında, Gdansk limanına giden ve Napolyonun Ruslarla çarpışan Grande Armée'si için malzeme taşıyan 14 Fransız destek gemisi Rozewie ve Hel ışıklarını birbirine karıştırarak batınca,  üzerinde geceleri kömür ateşi yakılan bir platformun yerine Modern bir deniz feneri inşa edilmesi planlanmış, 1821-1822 yılları arasında tamamlanan fener 15 Kasım 1822 tarihinde işletmeye alınmıştır. Deniz seviyesinden 54 m yükseklikte yer alan 21.3 m yüksekliğindeki yuvarlak, beyaz renkli ilk kule tuğladan inşa edilmişti ve kızılkahverengi bir çatı ve siyah bir galeriye sahipti. İlk yıllarda yakıt olarak kanola çekirdeği yağı yakılan 15 adet Argand  lambasından elde edilen ışığın şiddetini yükseltmek için kullanılan 15 parabol yansıtıcı 1866 yılında yerini Fresnel bir lens'e bırakmıştır.

1874 yılında Czołpino deniz fenerinin inşaası ile birlikte ortaya çıkan karışıklığı önlemek ve burnun önemini vurgulamak adına, aynı odak yüksekliğine yani 70,3 m yüksekliğe sahip ikinci bir kule, eski kulenin 190 m uzağına inşaa edildi. 1875 yılında inşaa edilen yeni kule aynı optik cihazlarla donatılmıştı ve elbette eski kule ile tıpa tıp aynı ışık karakteristiğine ve yüksekliğine sahip olacaktı. Yeni fenerde ışık, bitkisel bir yağ olan kanola yerine petrol türevi olan kerosen kullanılarak elde ediliyordu. İnşaa edildiği 1875  yılından kullanım dışı kaldığı 1919 yılına kadar  Rozewie burnunda iki adet deniz feneri hizmet vermiştir. 

1896 yılına gelindiğinde eski fener, inşaa edildiği burnun dalgalar tarafından yılda iki metreye varan aşındırması nedeniyle, yıkılma tehlikesiyle karşı karşıya kalınca taş ve beton kullanılarak erozyon önleme çalışması yapıldı ve böylece fenerin güvenliği sağlanmış oldu.1910 yılında artık kayın ağaçları oldukça büyümüş ve fenerin görünürlüğünü engellemeye başlamıştı. Ağaçları kesmek yerine, ki bu benim de dahil olduğum millet için pratik bir çözüm olurdu, dört katlı tuğla kule üzerinde koni şeklinde çelik döküm bir parça yerleştirilerek fener kulesinin boyu 5 m yükseltildi. Artık fenerin odak yüksekliği 75,2 m idi. Taş bina beyaz rengini korumaya devam etti ancak çelik döküm kule kırmızıya boyandı. Yükseltme işlemiyle paralel olarak fener modernize edildi ve elektrikle beslenen 3000 Wattlık ampule sahip, çakar bir ışık kaynağı yerleştirildi. Fener artık üç personel tarafından idare edilmeye başlandı. Modernizasyonun ardından komşu deniz fenerlerinden daha kolay ayırt edilmeye başlanmasıyla birlikte yeni fener kulesine ihtiyaç ortadan kalktı ve bu kuleye ait optik cihazlar sökülerek fener kullanım dışı bırakıldı.

Elbette ağaçlar büyümeye devam etti ve nihayet 26 Ekim 1978 günü, safak ve gün batımı arasında geçen süre içerisinde, Mostostal Gdanks firması tarafından Wisła tersanelerinde inşaa edilen 7.96 m yüksekliğinde ve 3.5 m çapındaki çelik silindir kule ile fenerin yüksekliği son bir kez daha arttırıldı ve kule bu günkü görünümünü aldı. Tüm bu işlemlerin ardından fenerin kule yüksekliği 33 m, odak yüksekliği 83,2, ışığının görünme mesafesi ise 26 deniz mili (48,15 km) mesafeye ulaşmıştır.

 

Yükseltme işlemi sırasında fenerin optik sistemi değiştirilmiş ve Fresnel lens sökülerek yerini halojen lambalara bırakmıştır. Lambalar dışardan müdahaleyi gerektirmeyecek şekilde fotodedektör yardımıyla kendiliğinden devreye girmektedir. Günümüzde fenerin ziyarete açık 4 katlı tuğla kulesi, sergilenen eserler arasında Stilo ve Rozewie fenerlerine ait Fresnel lensler ve eski Alman Deniz feneri gemisi Adlergrund'a ait laterna'nın da bulunduğu bir deniz feneri müzesi olarak hizmet vermektedir. 

 

Helezonik demir merdivenlerle ulaşılan Fener odasında, 84 x 94 cm ebatlarındaki dikdörtgen, iki taraflı bir devvar panel üzerine yerleştirilmiş ve her biri 17 cm çapında ve 200 W gücünde 40 halojen lamba ile donatılmış fener ışığı bulunur. Panelin her bir yüzünde yer alan 20 lamba aynı anda 0.1 s boyunca çakarak fenerin ışık karakterini oluştururlar. 

Urząd Morski w Gdyni (Gdynia Denizcilik Bürosu ) tarafından işletilen Fenerin Işık karakteri Fl.W. 3 sn şeklindedir ve açılımı 0.1 s beyaz ışık, 2.9 s karanlık, şeklindedir. Böyle bir karakter, haritalar üzerinde  Fl W 3s 83m 26NM şelinde gösterilir. Fenere ait Uluslararası kod ve numaralar; ARLHS (Amateur Radio Lighthouse Society) kodu POL-016,  Admiralty Kodu (Deniz Fenerleri ve Sis İşaretçileri Listesi /Admiralty List of Lights and Fog Signals) C-2960 ve NGA kodu ise 6636 olarak bilinir. Fener mors alfabesi ile kodu ise
RO (• - • --- ). şeklindedir.

 

Polonya yazının vicdanı ("sumieniem polskiej literatury") Stefan Żeromski tarafından1920-24 yılları arasında zaman zaman ikametgah olarak kullanılan, Baltık denizine uzanan hep duyduğunuz, söylediğiniz eski şarkıdaki karlı bir kayın ormanı içinde bir kızıl fener. Lehistan ülkesinin en kuzey ucunda, tam da bu ayazda, kızıllıktan yana şanslı gönlünüz için gelsin ; 
“Gdybyś kiedy we śnie poczuła, że oczy moje już nie patrzą na ciebie z miłością, wiedz, żem żyć przestał.”