Rozewie Deniz Feneri

  

 

Alanya - Rozewie Deniz Feneri arası 3.347 km. Jastarnia'dan yaklaşık 38 km Batı yönünde ilerlediniz ve Władysławowo kavşağından 215 no'lu yola dönerek

 Pomeranya Voyvodalığının Puck İlçesine bağlı, Cermen lisanında  "Großendorf", Kaşubya Lisanında "Wiôlgô Wies" olarak adlandırılan, belediyesi sınırları içinde yer alan Rozewie adlı burnun hemen gerisindeki yükseltiye ayak bastınız. Polonyalı denizciler tarafından "Fakirler Burnu" olarak adlandırılan yöre, uzun süre Polonyanın en kuzey ucu olarak kabul edilmiştir. Eski zamanlarda  Rosenhoupt (ya da Rosehaupt) olarak bilinen burun, Baltık denizinde seyreden gemiler ve balıkçılar için en önemli kerteriz noktalarından biri olagelmiştir.

 

Önce biraz tarih; 1772 yılındaki Polonyanın ilk taksimi ardından Prusya Krallığı topraklarına katılan bölge, tarihsel olarak da Pomeranya olarak bilinir. 1800-1815 yılları arasında Napolyon savaşları olarak adlandırılan garip koalisyonlar döneminde Fransız işgaline uğrayan ve 1871 yılı itibariyle Alman İmparatorluğuna dahil olan Pomeranya, nihayet 1918 Versay Barış Antlaşması maddeleri uyarınca 123 yıl sonra yeniden Polonya topraklarına katıldı. Tüm bu bilgileri aklımızda tuttunuz ve 12,50 Hektarlık özel bir yaban hayatı koruma bölgesinin devasa kayın ağaçları arasında kırmızı-beyaz rengi (fenerin Polonyalı olduğunu vurgulamak için olsa gerek) ve farklı mimarisiyle sizi ve sinirli şoförünüzü çağıran fenerlere yaklaştınız. Şu anda 54 ° 49'54 "N 18 ° 20'20" E koordinatlarındasınız ve büyüyen ağaçlar yüzünden, ki Polonya kıyılarındaki fenerlerin trajikomik ve bir o kadar şık kaderidir, kulesi iki defa yükseltilen bilinen adıyla Rozewie, resmi adıyla Stefan Żeromski deniz fenerine bakmaktasınız.

    

XV. yüzyıl'a ait bir Flaman seyir kaydında Resehoned olarak adlandırılan burunda deniz fenerine ait en eski kayda Puck körfezini gösteren bir İsveç haritası üzerinde rastlanır. Polonyanın 1795 yılındaki üçüncü taksimi sırasında bir süreliğine ışık yakılmadığı ve bunun pek çok kazaya neden olduğu aktarılır. Öyle ki 1807 yılındaki bir fırtına sırasında, Gdansk limanına giden ve Napolyonun Ruslarla çarpışan Grande Armée'si için malzeme taşıyan 14 Fransız destek gemisi Rozewie ve Hel ışıklarını birbirine karıştırarak batınca,  üzerinde geceleri kömür ateşi yakılan bir platformun yerine Modern bir deniz feneri inşa edilmesi planlanmış, 1821-1822 yılları arasında tamamlanan fener 15 Kasım 1822 tarihinde işletmeye alınmıştır. Deniz seviyesinden 54 m yükseklikte yer alan 21.3 m yüksekliğindeki yuvarlak, beyaz renkli ilk kule tuğladan inşa edilmişti ve kızılkahverengi bir çatı ve siyah bir galeriye sahipti. İlk yıllarda yakıt olarak kanola çekirdeği yağı yakılan 15 adet Argand  lambasından elde edilen ışığın şiddetini yükseltmek için kullanılan 15 parabol yansıtıcı 1866 yılında yerini Fresnel bir lens'e bırakmıştır.

1874 yılında Czołpino deniz fenerinin inşaası ile birlikte ortaya çıkan karışıklığı önlemek ve burnun önemini vurgulamak adına, aynı odak yüksekliğine yani 70,3 m yüksekliğe sahip ikinci bir kule, eski kulenin 190 m uzağına inşaa edildi. 1875 yılında inşaa edilen yeni kule aynı optik cihazlarla donatılmıştı ve elbette eski kule ile tıpa tıp aynı ışık karakteristiğine ve yüksekliğine sahip olacaktı. Yeni fenerde ışık, bitkisel bir yağ olan kanola yerine petrol türevi olan kerosen kullanılarak elde ediliyordu. İnşaa edildiği 1875  yılından kullanım dışı kaldığı 1919 yılına kadar  Rozewie burnunda iki adet deniz feneri hizmet vermiştir. 

1896 yılına gelindiğinde eski fener, inşaa edildiği burnun dalgalar tarafından yılda iki metreye varan aşındırması nedeniyle, yıkılma tehlikesiyle karşı karşıya kalınca taş ve beton kullanılarak erozyon önleme çalışması yapıldı ve böylece fenerin güvenliği sağlanmış oldu.1910 yılında artık kayın ağaçları oldukça büyümüş ve fenerin görünürlüğünü engellemeye başlamıştı. Ağaçları kesmek yerine, ki bu benim de dahil olduğum millet için pratik bir çözüm olurdu, dört katlı tuğla kule üzerinde koni şeklinde çelik döküm bir parça yerleştirilerek fener kulesinin boyu 5 m yükseltildi. Artık fenerin odak yüksekliği 75,2 m idi. Taş bina beyaz rengini korumaya devam etti ancak çelik döküm kule kırmızıya boyandı. Yükseltme işlemiyle paralel olarak fener modernize edildi ve elektrikle beslenen 3000 Wattlık ampule sahip, çakar bir ışık kaynağı yerleştirildi. Fener artık üç personel tarafından idare edilmeye başlandı. Modernizasyonun ardından komşu deniz fenerlerinden daha kolay ayırt edilmeye başlanmasıyla birlikte yeni fener kulesine ihtiyaç ortadan kalktı ve bu kuleye ait optik cihazlar sökülerek fener kullanım dışı bırakıldı.

Elbette ağaçlar büyümeye devam etti ve nihayet 26 Ekim 1978 günü, safak ve gün batımı arasında geçen süre içerisinde, Mostostal Gdanks firması tarafından Wisła tersanelerinde inşaa edilen 7.96 m yüksekliğinde ve 3.5 m çapındaki çelik silindir kule ile fenerin yüksekliği son bir kez daha arttırıldı ve kule bu günkü görünümünü aldı. Tüm bu işlemlerin ardından fenerin kule yüksekliği 33 m, odak yüksekliği 83,2, ışığının görünme mesafesi ise 26 deniz mili (48,15 km) mesafeye ulaşmıştır.

 

Yükseltme işlemi sırasında fenerin optik sistemi değiştirilmiş ve Fresnel lens sökülerek yerini halojen lambalara bırakmıştır. Lambalar dışardan müdahaleyi gerektirmeyecek şekilde fotodedektör yardımıyla kendiliğinden devreye girmektedir. Günümüzde fenerin ziyarete açık 4 katlı tuğla kulesi, sergilenen eserler arasında Stilo ve Rozewie fenerlerine ait Fresnel lensler ve eski Alman Deniz feneri gemisi Adlergrund'a ait laterna'nın da bulunduğu bir deniz feneri müzesi olarak hizmet vermektedir. 

 

Helezonik demir merdivenlerle ulaşılan Fener odasında, 84 x 94 cm ebatlarındaki dikdörtgen, iki taraflı bir devvar panel üzerine yerleştirilmiş ve her biri 17 cm çapında ve 200 W gücünde 40 halojen lamba ile donatılmış fener ışığı bulunur. Panelin her bir yüzünde yer alan 20 lamba aynı anda 0.1 s boyunca çakarak fenerin ışık karakterini oluştururlar. 

Urząd Morski w Gdyni (Gdynia Denizcilik Bürosu ) tarafından işletilen Fenerin Işık karakteri Fl.W. 3 sn şeklindedir ve açılımı 0.1 s beyaz ışık, 2.9 s karanlık, şeklindedir. Böyle bir karakter, haritalar üzerinde  Fl W 3s 83m 26NM şelinde gösterilir. Fenere ait Uluslararası kod ve numaralar; ARLHS (Amateur Radio Lighthouse Society) kodu POL-016,  Admiralty Kodu (Deniz Fenerleri ve Sis İşaretçileri Listesi /Admiralty List of Lights and Fog Signals) C-2960 ve NGA kodu ise 6636 olarak bilinir. Fener mors alfabesi ile kodu ise
RO (• - • --- ). şeklindedir.

 

Polonya yazının vicdanı ("sumieniem polskiej literatury") Stefan Żeromski tarafından1920-24 yılları arasında zaman zaman ikametgah olarak kullanılan, Baltık denizine uzanan hep duyduğunuz, söylediğiniz eski şarkıdaki karlı bir kayın ormanı içinde bir kızıl fener. Lehistan ülkesinin en kuzey ucunda, tam da bu ayazda, kızıllıktan yana şanslı gönlünüz için gelsin ; 
“Gdybyś kiedy we śnie poczuła, że oczy moje już nie patrzą na ciebie z miłością, wiedz, żem żyć przestał.” 

Jastarnia Deniz Feneri

Alanya - Jastarnia Deniz Feneri arası 3,360 km. Hel Yarımadasının sonunda yer alan fenerin ardından 15 km'lik bir geri dönüşle Jurata'yı geçip Pomeranya Voyvodalığına bağlı

küçük balıkçı kasabası Jastarnia'ya geldiniz. Almanca adı "Heisternest" olan yaklaşık 4.000 nüfuslu bu kent Puck Körfezinde yer alır ve 1920'li yıllardan itibaren bir yazlık resort olarak kullanıla gelmiştir. Yaz aylarında boş oda ve park yeri bulmanın imkansızlığından dem vurulan kent, artık tüm dinginliği ve çaresiz yalnızlığı ile karlı sokaklarını fenere ulaşmanız için emrinize amade kılmakta.

  

Księdza Bernarda Sychty Caddesini mütaakip, 1922 yılında tamamlanan Reda-Hel demir yolu üzerinde yer alan Jastarnia Tren İstasyonunu önüne aracınızı park edip  karşıya geçtiniz ve çam ağaçları arasından 100 m yürüyerek küçük bir kum tepesine geldiniz. Şu anda  54°42'01" N 18°40'58" E koordinatlarındasınız ve 1938 'de inşaa edilen ve Alman savaş gemileri Schleswig-Holstein ve Schlesien'in toplarına kerteriz vermesini önlemek için Hel Yarımadasını savunan Polonya birlikleri tarafından havaya uçurulan metal iskeletli ilk fenerin yerine 1950 yılından Stilo Fenerine ait sis düdüğü kulesi kullanılarak yeniden inşaa edilen Jastarnia Deniz Fenerine bakmaktasınız. 

Jastarnia'da inşaa edilen ilk fener 1872  ve 1936 yılları arasında hizmet veren 54° 39' 00 '' N 18° 47' 24 '' E koordinatlarında konuşlu Jastarnia-Bór deniz feneridir. Bu fenerin işlevini yitirmesinin ardından 1938 yılında inşaa edilen 25 m yüksekliğindeki metal iskeletli ikinci fener II. Dünya Savaşının hemen başında 19 Eylül 1939 'da Polonya birlikleri tarafından yıkılınca yeni fenerin yapımı için 1950 yılına kadar beklemek gerekmiş. İki tarih arasındaki zaman içerisinde ise önce 1945 yılında Kilise çan kulesine, ardından da Kasım ayında sahile bir ışık yerleştirilerek seyir güvenliği sağlanmaya çalışılmış.

1950 yılında gelindiğinde kalıcı bir deniz feneri için karar alınmış ve yaklaşık 80 km batıda bulunan stilo deniz fenerine ait sis düdüğü kulesi, fener bekçisinin ifadesiyle hurdacıların bakır ve prinç taleplerinden korunmak için, sökülerek fener olarak kullanılmak üzere Jastarnia'ya taşınmıştır. Burada, sis düdüğü kulesine ait bazı parçalar kullanılarak beton bir kaide üzerine inşaa edilen 1.6 çapında ve 13.3 m yüksekliğindeki metal kule, konik çatılı bir galeri ile tamamlanmıştır. Kule üzerinde küçük yuvarlak aydınlatma pencereleri ve metal aksamları birleştirmek için kullanılan vidalar oldukça karakteristiktir. Polonyanın Baltık kıyılarında yer alan en küçük deniz feneri olan bu benzersiz yapı yatay şeritler halinde kırmızı-beyaz rente boyalı olup dar, elverişsiz yapısı nedeniyle turistik ziyaretlere kapalıdır.

 

Helozonik metal merdivenlerle ulaşılan Konik çatılı galeriye sahip fener odasının deniz seviyesinden yüksekliği 22 m olup ışık kaynağı 500 W'lık bir adet lamba ile beslenen fresnel lenstir. Işık karakteristiği, dönen bir lens yerine belli aralıklarla yanıp sönen ve 360°  ışık sağlayan bu lamba ve ışığın kuvvetini arttırmaya yarayan fresnel lenslerle sağlanır. Fenerin görünme mesafesi 15 deniz mili yani yaklaşık 27.78 km dir. Fenerin ısıtma ve ışık karakteristiğini sağlamak için kullanılan İsveç malı farklı sistemi, olası güç kayıplarına karşı Polonya malı bir jenaratörle beslenir.

 

Urząd Morski w Gdyni (Gdynia Denizcilik Bürosu ) tarafından işletilen Fenerin Işık karakteri Fl.W. (2+1) 20sn şeklindedir ve açılımı 2 s beyaz ışık, 2 s karanlık, 9 s beyaz ışık, 7 s karanlık şeklindedir. Böyle bir karakter, haritalar üzerinde  Fl(2+1) W 20s 22m 15NM şelinde gösterilir.

 Fenere ait Uluslararası kod ve numaralar; ARLHS (Amateur Radio Lighthouse Society) kodu POL-010,  Admiralty Kodu (Deniz Fenerleri ve Sis İşaretçileri Listesi /Admiralty List of Lights and Fog Signals) C-2965 ve NGA kodu ise 6664 olarak bilinir.

Bir fenerden diğerine süren yolculukta küçük bir durak ki kendisi Polonya fenerlerinin gerek yapı gerekse yükseklik olarak en küçüğü. Hem özgün hikayesi hem de sıradışı tasarımı ve rengiyle karlar arasında hoş bir sürpriz. Burası Baltık kıyısında iki kızıllla hem ruhunuzu hem de gönlünüzü dinlendirdiğiniz karlar altındaki Hel yarımadasının en sakin ucu. 

 

Krynica Morska Deniz Feneri

Alanya - Krynica Morska deniz feneri arası 3.458 km. Şubat ayazında, tarihsel hafızanızı yoklayınca elde kalan Bismarck, Freie Stadt Danzig, Königsberg (şimdi Kaliningrad) Kuşatması, Gdanks Tersanesi, Lech Wałęsa, Dayanışma sesleri arasında eski Prusya topraklarındasınız.  Koromuz ilk olarak Pomeranya yöresinden alınan bir Vistül Lagünü Halk türküsü seslendirsin, opus 46 efendim.
 Wisło moją, Wisło szara
(Vistül'üm, Gri Vistül)
Gdzie tak cicho płyniesz?  
(Böyle sessizce nereye akıyorsun)
Skąd swe wody nazbierałaś 
(Suların nereden geldi)
Mów, nim w morzu, zginiesz 
(Söyle bana, kaybolup gitmeden denizde)
 Vistül'ün suları nereden gelir, nereye akar bilinmez ama sizi buralara getiren iki makul sebebiniz var. İklim bu mevsim hiç olmadığı kadar yumuşak, Baltık ufku gönlünüzün kızılına boyanmış. Bizi çağıran Fener için Kaliningrad sınırına gitme zamanı.

  

Lehistan diyarında, 1999 idari reformundan beri Pomeranya Voyvodalığının Kaşubya bölgesinde yer alan ve Lehçe Trójmiasto yani üçlü şehirlerin en güzeli, Gdynia'dan hareketle Sopot, ardından Solidarność yurdu Gdansk 'ı geçip önce 7 ardından 501 no'lu yolu müteakiben Polonyanın bir diğer Rivierası, Vistül Kıyı Dilinin en ucunda yer alan muhteşem plajlı Krynica Morska'ya geldiniz. Şu anda 54° 22′ 57″ N, 19° 26′ 40″ E koordinatlarındasınız ve 1945 yılında geri çekilen Alman askerleri tarafından havaya uçurularak yıkılan eski fenerin yerine 1951 yılında yeniden inşaa edilen Krynica Morska Deniz Fenerine bakıyorsunuz.

 

Önce biraz tarih bilgimizi tazeleyelim. Dönem 1890'lı yıllar ve Doğu Prusya topraklarındasınız. Gururlu ama küçük Prensliklerden oluşan gevşek Alman Konfederasyonunun İmparatorluğa dönüştürülmesi mesaisini tamamlamış Otto von Bismarck emekli ve artık sahnede Wilhelm II var. 13. yy. da Töton Şövalyeleri tarafından ele geçirildikten 1945 yılına kadar geçen sürede biteviye bir Leh - Germen kavgasının geçtiği bu topraklarda, Baltık kıyısında yer alan Vistül Lagünün ağzı nehrin getirdiği alüvyonlarla dolmuş ve ince bir Kıyı Dili kumulu oluşmuş. Baltık kıyılarında ticaret ve buna bağlı gemi trafiğinin artması bölgede yer alan iki önemli liman olan Gdansk ve Elblag'a ulaşımın güvenli hale getirilmesi zorunluluğunu doğurmuş. Prusya Denizcilik İdaresi kararıyla eski adı Kahlberg olan ve 1840'lı yıllardan itibaren bir sayfiye yeri haline gelen küçük Łysica (1958 den sonra Krynica Morska) köyünün 30 m yüksekliğindeki kumluk tepesine bir deniz feneri inşaa edilmesine karar verilmiş ve gecikmeksizin 1894 yılı baharında inşaata başlanmış. İmparator II. Wilhelm ve Bayındırlık bakanı, temel atma törenine davet edilmiş ancak bilinmeyen bir nedenle katılmamışlardır.

Yukarıda resmi görülen ve Elblag kentinden gelen Mütaahit Edward Stach tarafından yapılan ilk fener binasının yüksek kare kaidesi ve kemerli süslemelerle dekore edilmiş sekizgen kornişi granitten olup taşlar Dresden'den getirilmiş, 19 m yükseklikteki fener Kulesinin ve Hizmet binasının tuğlası Gdansk yakınlarındaki ünlü Matarnia tuğlalarından, Saat mekanizmaları ve optik cihazlar ise Berlin'den, Pitch & Co firmasından temin edilmiştir. Fenerin 3. sınıf fresnel lensi (1.576 m yükseklik ve 500 mm odak uzaklığı) Gdansk'ta monte edilmiştir.  Deniz seviyesinden 48 m yükselikteki fenerin FI.W. 6.0 sn olan karakterinin açılımı 0.2 + 0.4 olup 2 saniye beyaz ışık, 4 sn karanlık şeklindeydi ve 18 deniz mili mesafeden görülebiliyordu. Işık kaynağı olarak başlangıçta yakıt olarak benzen kullanan Gömlekli Manşon lamba kullanılmış ardından 1926 yılında Pintsch Bamag GmbH tarafından yakıt olarak gaz kullanan yeni tip lambalar ilave edilmiştir.

II. Dünya savaşı sırasında kullanılmaya devam edilen fener, savaşın sonunda geri çekilen Alman güçlerince döşenen mayının patlaması sonucu havaya uçmuş ve içeri girmeye çalışan Rus askerlerine mezar olmuştur. Bu gün bu noktada bir anıt bulunur. 

1945 yılında hayatın normale dönmesiyle birlikte Gdynia Denizcilik İdaresi yeni bir fener inşaa edilmesine karar verdi.  Gdansk Teknik Üniversitesi, İnşaat Mühendisliği Bölümü tarafından sunulan teklifler değerlendirilerek bir konsept oluşturuldu. Yeni fenerin yeri konusunda arazinin de zorlamasıyla her hangi bir tartışma olmadı ve Eski fenerin yerine inşaa edilemesi kararlaştırıldı. Kaide genişiliği 6 m olan kesik koni kulenin tepede genişliği 4.5 m ye düşer. 26.5 m yüksekliğindeki fener kulesi 42 x 35 x 40 cm ebatlarında beton bloklar dikey çubuklarla sabitlenerek inşaa edilmiştir. Fener kulesinin 15 m uzağında inşaa edilen Fener binasına 1956 yılında üçgen bir çatı yapılmıştır ve günüzmüzde de hizmet vermeyi sürdürmektedir.


 

Helozonik merdivenlerle ulaşılan fener odasının deniz seviyesinden yüksekliği 53 m olup içerisinde bir pozisyon değiştiriciyle birlikte ışık kaynağı olarak 1000 W'lık değişken iki adet lamba olun 4. sınıf (0.722 m) silindir bir frensel lens mercek yer alır. Fenerin görünme mesafesi 19.5 deniz mili yani yaklaşık 33.3 km dir. 

Fenerin Işık karakteri Fl.W. (2+1) 12sn şeklindedir ve açılımı 2 s beyaz ışık, 2 s karanlık, 2 s beyaz ışık, 6 s karanlık şeklindedir. Böyle bir karakter, haritalar üzerinde  Fl(2+1) W 12s 53m 19.5 M şelinde gösterilir.

1956 yılında radyo ekipmanları eklen fenerin tepesinde günümüzde bir radar anteni yer alır. Fenerin radyo sinyali mors alfabesinde  "-. ---" (Çizgi, nokta, üç çizgi) şeklindedir.

Fenere ait Uluslararası kod ve numaralar; ARLHS (Amateur Radio Lighthouse Society) kodu POL-013,  Admiralty Kodu (Deniz Fenerleri ve Sis İşaretçileri Listesi /Admiralty List of Lights and Fog Signals) C-3090 ve NGA kodu ise 6996 olarak bilinir.

Burası, çok övündüğünüz şehrinizinkinden bile güzel plajıyla Baltık denizinde bir sakin kıyı. Doğmayan güneşi, kum üzerine yağan karıyla ruh ikliminizde bir hüzünlü bir esinti. Ama, gözlerinizi kapatınca tüm ufkunuzu kızıla boyayan hayal perisi tek teselliniz.  Burası, daha uzağa gitmedikçe, Kuzeyin en kuzey ucu...

" Idąc wzdłuż Bałtyku czujesz ten moment –
Instynkt kieruje wzrok ku horyzoncie, w zadumę…"

Hel Deniz Feneri (Latarnia Morska Hel)

 

  

Alanya - Hel Deniz Feneri arası 3.375 km. Yok ben uçarım diyenler için gelsin; en iyi ihtimal ve en az kayıpla 2 + 1 (Antalya) + 1 (İstanbul) + 2 (aktarma) + 3 + 1  (Varşova) + 4 ( 7 no'lu yoldan Gdynia) + 1 (Hel) toplam 15 saat. Rivayet odur ki, Lehistan'ın üçüncü kez taksim edildiği 1795'den yeniden kurulduğu tarih sayılan Kasım 1918 Alman - Leh ateşkesine kadar geçen 123 yıllık zaman diliminde Osmanlı Sultanı bu taksimi kabul etmez ve diplomat kabullerinde her defasında "Lehistan sefiri nerede kaldı ? " der ve buna mukabil "Lehistan elçisi yoldadır, ancak yollardaki müşkilat yüzünden gecikmiştir"cevabı alır. Kulağımızda bu taksime bir itiraz metni olan "Jeszcze Polska nie zginęła,  Kiedy my żyjemy." yani Lehistan ulusal marşı "Polonya ölmedi daha/Bizler yaşadıkça" eşliğinde 6 aydır bizi bekleyen Lehistan Kraliçesine koştunuz.. 

Lehistan Diyarında, Doğu Pomeranya Voyvodalığının Kaşubya bölgesinde yer alan ve Lehçe Trójmiasto yani üç şehirlerin en güzeli, Gdynia'dan hareket ettiniz ve önce 6 ardından 216 nolu yolu takip ederek Polonyanın Rivierası, Hel Yarımadasının en ucunda yer alan güzeller güzeli Hel  kasabasına geldiniz. Şu anda 54° 36′ 6″ N, 18° 48′ 56″ E koordinatlarındasınız ve Alman donanmasına hedef göstermesini engellemek isteyen Polonya askerleri tarafından havaya uçurularak yıkılan, ardından 1942 yılında Almanlar tarafından yerel halka yeniden inşaa ettirilen Hel Deniz Fenerine bakıyorsunuz.

 

Germen lisanının yaşayan en büyük üstadı ve anne tarafından Kaşubya-Leh kökenlere sahip Günter Grass'ın eserlerinde zaman zaman kullandığı, unutulmaya yüz tutmuş Kaşubya dilinin topraklarındasınız. 1198 yılında adı kaynaklarda görünmeye başlayan bu küçük ama Gdansk Limanı için oldukça stratejik değere sahip yerleşim yerinde 16. y.y. dan itibaren deniz feneri varlığından bahsedilir. Kilise kulesinde yakılmaya başlayan ateşle yola çıkan fenerin serüveni zaman zaman yangınlarla kesilse de 1640 yılında 6 milden görülebilen ve kömür ya da odun yakılarak ışık sağlanan ahşap bir fener inşaası ile devam etmiş, aynı fener 1667 yılında yeniden yanmıştır.

 Bir kaç başarısız inşaa denemesinin ardından 1790 yılında, ışık kaynağı her gün yakılması gereken bir ateşle sağlanan, yeni bir fener inşaa edilse de gün geçtikçe büyüyen ağaçlar nedeniyle 1806 yılında yapımı 20 yıl sürecek tuğla bir deniz feneri inşaasına başlanır. 41.7 m yükseklikte inşaa edilen fenerin galerisi  37.6 m yükseklikteydi ve ışığı 17.1 nm (deniz mili) yani yaklaşık 31.7 km mesafeden görülebiliyordu. Yaklaşık 100 yıllık bir süre için yakıt olarak önce kolza  yağı ardından 1926 yılından itibaren kerosen kullanan fener, 1938 yılında 3000 watt'lık bir elektrik ampulü ile donatılmıştır. Bu zaman zarfında, fener kulesinin yeterli yüksekliğe sahip olmaması nedeniyle, Jastarnia ile Hel arasında gemiler batmaya devam edince kuleye bir top yerleştirildiği ve sisli havalarda her dört dakika da bir bu topun ateşlendiği, bu işin görevlinin öldüğü 1910 yılına kadar devam ettiği söylenir. Rivayet odur ki, top patlamış ve ölen fenercinin huzur bulmamış ruhu fenerde dolaşmaya devam etmektedir.

Tuğla Fener kulesi, II. Dünya savaşının başladığı gün kabul edilen Gdansk Limanı girişindeki mevzilere açılan ateşin bir gün ardından 19 Eylül 1939 tarihinde Yarımadayı savunan ve Alman gemilerinin topçu atışaları sırasında kerteriz almasını engellemek isteyen Polonyalı askerler tarafından havaya uçurulmuştur. 

 

1942 yılında, Alman İşgal Kuvvetleri tarafından yerel halka eski fener kulesinin 10 metre Güneybatısına inşaa ettirilen şimdiki kızıl tuğladan fener kulesi 41.5 m yükseklikte olup sekizgen dış kontura sahiptir. İçte kesik koni formuna sahip kulenin 38.5 m yükseklikte bulunan fener odasına beton helezon merdivenlerle ulaşılır. Aynı zamanda Hava trafiği kontrol sisteminin bir parçası olan fener kulesinin konik çatısının üzerinde bir radar anteni yer alır.

 

38.5 m yüksekte yer alan ve ışık kaynağının yansıtıcının odak merkezine konulduğu  katadioptirik sistemli 3. sınıf fresnel lense sahip fener, gel-gitlere bağlı olarak Baltık denizinde oluşan alçalma ve yükselmeler hariç, 18 nm yani yaklaşık 36 km'lik görünme mesafesine sahiptir. Konumuna göre kıyı, Işık tipine göre ise husufludur. Güvenlik nedeniyle lens merkezine 2 adet 1000 wattlık fener yerleştirilmiştir. Olası bir arızada mekanizma hareket ettirilerek ampuller yer değiştirilir. Fenerin kimliğini belirten karakteri  Iso.W.5s şeklinde olup açılımı 5'er saniyelik birbirine eşit iki sürede beyaz ışık veren aydınlık ve karanlıktır. Bu tür ışık karakterleri isophase olarak adalandırılır ve  Yunanca "aynı" anlamına gelen -iso sonekinden türetilmiştir. Fener sektör açıları ise 151° – 102° şeklindedir.

1994 yılına kadar askeri bölge içerisinde yer alan fener, bu yıldan itibaren yaz aylarında ziyarete açılmıştır. Fenere ait Uluslararası kod ve numaralar; ARLHS (Amateur Radio Lighthouse Society) kodu POL-008,  Admiralty Kodu (Deniz Fenerleri ve Sis İşaretçileri Listesi /Admiralty List of Lights and Fog Signals) C-2968 ve NGA kodu ise 6672 olarak bilinir. Fener Urząd Morski w Gdyni yani Gdynia Denizcilik İdaresi tarafından işletilmektedir.

Burası, Lehlerin yüzakı  Adam Bernard Mickiewicz'in sonelerinde dillendirdiği, fırtınalı yolculuğunuzun menzili sakin liman. Kehribarlı kumsallarının ufkunda Viking topraklarının uzandığı masal diyarı. Burası yorgun adamın bir müddet ruhunu dinleyeceği asude deniz. Buyursunlar;

  Açılırım enginlerine kuru ummanın, 

 (Wpłynąłem na suchego przestwór oceanu;)

Arabam otlara dalmış, gezinir kayık gibi

(Wóz nurza się w zieloność i jak łódka brodzi:) 

Çimenler dalgalanmakta,çiçekler sel misali,  

( Śród fali łąk szumiących, śród kwiatów powodzi,)

Geçerim adasını mercansı çalılıkların.

(Omijam koralowe ostrowy burzanu)

Trinity House LV13 Fener Gemisi

                                           "Gezerken Aklımın Evine Vardım"      

Alanya - Hamburg Limanında konuşlu LV13 (Eastgoodwin ya da Tongue olarak da bilinir) Fener gemisi arası araçla yaklaşık 3525 km. Yok ben uçarım derseniz direkt 3 saat 45 dakika. İlginçtir ki, 3. Haçlı Seferi sırasında geçmeye çalıştığı Göksu Nehrinde attan düşerek ağır zırhı nedeniyle boğulan Kutsal Roma-Germen İmparatoru Friedrich Barbarossa tarafından sağlanan imtiyazlar sayesinde gelişen bu nehir limanına bir Weichnacten zamanı Lehistan tebası refikanız ile teşrif ettiniz. Soydaşlarınızın şehri boğan kalabalığından muzdarip, Germen dilinin eğlence ve muhabbete yatkın tınıları ve "Eine Perle der Natur" Krombacher eşliğinde sizi çağıran gemiye yöneldiniz.

Şu anda 53° 32' 36,4'' N, 9° 58' 48,4'' E koordinatlarındasınız ve 1952 yılında, Emperyal gücünü denizlere olan hakimiyetinden alan Büyük Britanya kıyılarındaki gemi seyir emniyetinden sorumlu "Trinity Hause" tarafından "Philips & Sons" firmasına inşaa ettirilen LV13 kodlu Fener Gemisine bakmaktasınız. 1952 - 1989 yılları arasında kalan 36 yıl boyunca kullanılan fener gemisi, son olarak İngiltere'nin Doğu kıyısında yer alan Humber Nehri ağzında görev yapmıştır. Teknik sebeplerden dolayı fener kulelerinin yapılamadığı yerlerde kullanılan fener gemileri, deniz trafigi için tehlikeli olan kum bankları ve kayalıkların bulunduğu nehir ağızlarına demirlerlerdi. 

Trinity Hause'a maaliyeti 1.200.000 İngiliz Paundu tutan ve Philip & Sons LTD şirketine ait Dartmouth tersanelerinde 1952 yılında inşaa edilen 1235 no'lu gemi, 42 m boyunda, 7,60 m genişliğinde olup su çekimi 3,30 m, direk başı yüksekliği ise 21 metredir. 16 mm kalınlığında sacdan inşaa edilen gemi, tam donanımlı olarak 550 ton deplasmana ve yalpalamayı önlemek için sintine dönümüne yerleştirilmiş ve baştan kıça uzanan 2 büyük yalpa omurgasına sahiptir. Geminin sığ sularda ve nehir ağızlarında stabilizasyonunu sağlayan toplam 3 adet çapanın zincirleriyle birlikte toplam ağırlıkları 30 tondur.

Gemi, Fener Işığı ve geminin genel elektrik ihtiyacı için 100 Volt doğru akım üreten 6 jenaratör ve Sis kornaları ve çapa ırgatı için 2 komprasör ile donatılmıştır. Görevde kaldığı yıllarda gemide 2 haftalık vardiyalar halinde çalışan 8 personel görev yapmakta olup geminin ve ihtiyaç duyulan sıcak suyun ısıtması kömür yardımıyla yapılmaktaydı. Tüm bu donanımlara ilave olarak 1975 yılında, personel değişimi ve acil durumlarda kullanılmak üzere, şimdi sökülmüş olan, bir helikopter pisti ilave edilmiştir.

Metalden inşaa edilen Fener kulesi 16 m yüksekliğe sahiptir. Kule içerisinde yer alan 4 adet 350 wattlık  lamba tarafından sağlanan ışığın görünme mesafesi 25 deniz mili (46,3 km) olup su seviyesinde yüksekliği 12,5 metredir. Fenerin karakteri; Fl.W. 10 sn şeklindedir (10 saniyede bir, bir saniye çakan beyaz ışık) Fener Gemisine ait Uluslararası kod ve numaralar görev yerine göre değişmekete olup son görev yaptığı Humber Nehri ağzında ARLHS (Amateur Radio Lighthouse Society) kodu ENG-136 bilinir. Şimdi bağlı bulunduğu yerde ise kodu ARLHS FED-144 olarak değiştirilmiştir. Fener kulesi, ilave olarak  her 60 saniyede bir çalan 3 tonlu akustik sis sirenlerin ev sahipliği yapar.

36 yıl boyunca seyir emniyeti için kullanılan gemi 10.03.1989 yılında emekliye ayrılmış, 21.06.1991 tarihinde ise Alman Kaptan Wulf Hoffmann tarafından 30.000 Paund karşılığında satın alınmıştır. 

Yeme-İçme ve Kültürel etkinlikler düzenleme amaçlı tadilatı 92-93 yılları arasında Mimar Fritz Schleif ve Ronald Spindler tarafından Hamburg Stader Limanında yer alan Jöhnk Werft Hamburg tersanelerinde gerçekleştirilmiştir. Tadilat 55.000 adam/saat sürmüş ve 2000 litre boyaya ilave olarak 300 tüp oksijen ve asetilen, kaynak ve yakma için kullanılmıştır. 2006 yılında Thimo Schröder tarafından satın alınan gemi günümüzde, Otel, restaurant ve kültürel etkinlik amaçlı kullanılmaktadır. 

Burası, ki tüm limanlar böyledir, her şeyin ve herkesin birbirine girdiği kozmopolitlik içinde dahi ahenkle akan Elbe nehrinin sarıp sarmaladığı, Şarlman'ın uç kalesi Kastell Hammaburg. Burası, gönlünüzün, gözünüzün ve gökyüzünün en güzel rengi kızılın tek bir iklimde ve anda hayat bulduğu kuzeyin en bulanık ucu.